بررسی و پهنه بندی تنش های گرمایی مؤثر بر زعفران در استان خراسان جنوبی

Authors

مرتضی اسمعیل نژاد

استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه بیرجند

abstract

اقلیم از مهمترین عوامل تعیین کننده توزیع جغرافیایی گونه های گیاهی از جمله زعفران می باشد. تنش های گرمایی از مهمترین عوامل کاهش دهنده عملکرد محصولات کشاورزی است. استان خراسان جنوبی به عنوان قطب تولید زعفران نیز از تنش های حرارتی برخوردار می باشد. در این پژوهش از داده های ایستگاههای سینوپتیک و کلیماتولوژی استان که دارای آمار معتبری بودند، استفاده شد، سپس اقدام به شناسایی رفتار تنش زای آسیب رسان به زعفران گردید. برای این منظور نخست آستانه های حداکثر دما به سه دسته تا حدی بحرانی (35 تا40 درجه)، بحرانی (40 تا 45 درجه) و فوق بحرانی (بیش از 45 درجه سانتی گراد) طبقه بندی گردید. در گام بعدی با نوشتن برنامه ای در محیط matlab این روزها از پایگاه داده دمای بیشینه ایستگاه های منتخب استخراج گردید. با استفاده از صدک90 آستانه ی تعیین روزهای داغ در هر ایستگاه مشخص گردید. در ادامه در محیط gis نقشه های پهنه بندی تنش گرمایی و حداکثر دما ترسیم شد. نتایج نشان می دهد که ماه های دوره گرم بالاترین روزهای بحرانی و فوق بحرانی را دارند و در اسفندماه نیز روزهای بحرانی افزایش یافته است. روند رخداد روزهای تنش زا در سال های اخیر افزایش یافته است که می تواند بر گل دهی زعفران و عملکرد محصول تأثیرگذار باشد. جنوب، غرب و مرکز استان بالاترین روزهای فوق بحرانی را داشته اند که تعداد این روزها در غرب تا 177 روز در تیرماه رسیده است. کاهش عملکرد محصول در سال­های اخیر در کانون های تنش زا، از جمله پیامدهای تنش های گرمایی در استان می باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و پهنه بندی تنش‌های گرمایی مؤثر بر زعفران در استان خراسان جنوبی

اقلیم از مهمترین عوامل تعیین کننده توزیع جغرافیایی گونه‌های گیاهی از جمله زعفران می‌باشد. تنش‌های گرمایی از مهمترین عوامل کاهش دهنده عملکرد محصولات کشاورزی است. استان خراسان جنوبی به عنوان قطب تولید زعفران نیز از تنش‌های حرارتی برخوردار می‌باشد. در این پژوهش از داده‌های ایستگاههای سینوپتیک و کلیماتولوژی استان که دارای آمار معتبری بودند، استفاده شد، سپس اقدام به شناسایی رفتار تنش‌زای آسیب رسان ب...

full text

ارزیابی توان های اکولوژیکی و پهنه بندی کشت عناب در استان خراسان جنوبی

رشد روزافزون جمعیت، افزایش تقاضا، محدود بودن منابع آبی و اراضی سبب شده است که تعیین الگوی مناسب کشت در مناطق مختلف با توجه به محدودیت‌های اقلیمی، ادافیکی، خاکی و آبی، یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران بخش کشاورزی باشد. انتخاب یک گونه‌ی مناسب با توجه به شرایط حاکم و پتانسیل منطقه می‌تواند علاوه بر افزایش راندمان تولید بسیاری از هزینه‌های سربار و غیرضروری از جمله هزینه‌های مرتبط با تنش‌های محیطی، آفات...

full text

پهنه بندی اقلیمی استان‌ خراسان جنوبی با نرم‌افزار GIS

طبقه بندی اقلیمی نواحی جغرافیایی از گذشته های دور انجام می شده است. با این تفاوت که در گذشته از روش‌های سنتی و امروزه با پیشرفت تکنولوژی GIS از روش‌های نوین استفاده می شود. همچنین استفاده از چند پارامتر اقلیمی در روش‌های سنتی به تنهایی می‌توانست گویای واقعیت اقلیم نواحی باشد. بنابراین در سالیان اخیر محققان کوشیده‌اند با استفاده از غالب پارامترهای مؤثر بر اقلیم و روش‌های نوین، تصویری واقعی از اق...

full text

پهنه بندی آگروکلیمایی کشت زعفران در استان آذربایجان شرقی

ادامه روند خشکسالی‌های اخیر و افت شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی در استان آذربایجان شرقی ایجاب می‌کند مصرف آب در بخش کشاورزی با اصلاح الگوی کشت کاهش یافته و محصولات با نیاز آبی کم جایگزین محصولات فعلی شود. این پژوهش به منظور مکانیابی مناطق مستعد کشت زعفران و با در نظر گرفتن نیازهای اکولوژیک این محصول با روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت. پارامترها و داده‌های...

full text

بررسی قارچ های آربوسکولار میکوریز همزیست زعفران در استان های خراسان رضوی و خراسان جنوبی

ایران بزرگ ترین تولید کننده زعفران (crocus sativus l.) در جهان است. قارچ های آربوسکولار میکوریز با 80% از نهاندانگان از جمله بیشتر گیاهان زراعی رابطه همزیستی دارند و باعث افزایش رشد و محصول دهی آن ها می شوند. شناسایی و در آینده به کارگیری این قارچ ها می تواند به افزایش تولید و نیز گسترش سطح زیر کشت این محصول استراتژیک کمک شایانی نماید. در این مطالعه، نه گونه قارچ آربوسکولار میکوریز همزیست با زع...

full text

پهنه بندی اقلیم کشاورزی کشت زعفران: شمال استان خراسان رضوی

چکیده زعفران، از خانواده زنبقیان و گرانبهاترین ادویه جهان است که کشت آن در بخشهای وسیعی ازخراسان معمول می باشد. با توجه به نیاز آبی کم و سود مناسب اقتصادی ،کشت آن در بخش های شمالی استان خراسان رضوی، بدون توجه به نیازهای اقلیمی این گیاه در حال گسترش است. این امر موجب کاهش کیفیت و بازده زعفران تولیدی و عدم استفاده صحیح از اراضی کشاورزی می شود. در این پژوهش ویژگی های گیاه شناسی و مراحل مختلف رشد ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های زعفران

جلد ۴، شماره ۲، صفحات ۱۵۹-۱۷۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023